Okres rozwoju człowieka podzielony jest na trzy fazy: wzrostu, stabilizacji i starzenia się. Ten ostatni następuje już około 40 roku życia. Choć zmiany nie są jeszcze widoczne gołym okiem, to nasz organizm powoli zaczyna „zwalniać tempo”, a jego funkcje życiowe zanikają.
Najbardziej zauważane oznaki starzenia się to pomarszczona skóra oraz kłopoty ze zdrowiem. Organy wewnętrzne przestają funkcjonować prawidłowo. Wątroba, kręgosłup oraz żołądek dają się we znaki, podczas gdy mózg jednak nadal działa prawidłowo. Jest on bowiem bardziej odporny na starzenie, a proces ten rozpoczyna się później.
Naukowcy twierdzą, że już po 30 roku życia z mózgu zaczyna nam ubywać ok. 10 tysięcy neuronów dziennie. Jednak tempo to nie jest tak zawrotne, jakby się mogło wydawać. Mózg bowiem na każdym etapie naszego życia działa w sposób, zapewniający nam poprawne funkcjonowanie. W podeszłym wieku nadal jesteśmy zdolni do uczenia się nowych umiejętności oraz przyswajania informacji. Przebiega to jedynie odrobinę wolniej.
Jednak, nie da się zaprzeczyć, że pamięć słabnie wraz z wiekiem. Co jest tego przyczyną?
Badacze nie potrafią wskazać jednej, konkretnej przyczyny, odpowiedzialnej za ten proces. Mówią natomiast o kilku, hipotetycznych. Osłabienie pamięci może być przyczyną spowolnienia funkcji poznawczych, jak na przykład opóźniony refleks. Dodatkowo, spowodowane może być to słabnięciem jednej ze składowych pamięci, zwanej pamięcią krótkotrwałą (operacyjną). Odpowiedzialna jest ona za przechowywanie informacji potrzebnych do wykonania zadań natychmiastowych lub krótko odroczonych w czasie. Natomiast druga część pamięci, czyli tak zwana pamięć długotrwała, która odpowiada za wspomnienia i utrwaloną wiedzę, może zostać do końca życia nietknięta. Trzecia, prawdopodobna przyczyna osłabienia pamięci u osób starszych to zmniejszenie masy mózgu oraz wolniejszy przepływ krwi do tego narządu.
Mózg, wraz z wiekiem mniejsza swoją powierzchnię. Wówczas utrudnione jest powstawanie nowych neuronów, a tym samym zdolność uczenia się, refleks oraz pamięć. Dodatkowo również układ krwionośny ulega procesowy starzenia się, przez co zmniejsza przepływ krwi oraz transport tlenu do mózgu.
Słabsza pamięć na starość jest naturalnym zjawiskiem. Jego skutki można jednak minimalizować, jeszcze w wieku nastoletnim. Okazuje się bowiem, że na zachowanie dobrej pamięci pozytywnie wpływa aktywność fizyczna. Codzienne ćwiczenia wyzwalają zmiany chemiczne w mózgu oraz usprawniają krążenie krwi. Również regularne ćwiczenie pamięci dobrze wpływa na jej doczesną, jak i przyszłą kondycję.