Próbki tych "Frankenrocks" zostały zebrane z jednej plaży na jednej wyspie w Indonezji i badania wskazują, że powstały w wyniku procesu spalania plastikowych śmieci. Ta nowa forma zanieczyszczenia stanowi poważne zagrożenie dla życia morskiego, ponieważ może się rozkładać na mikroplastiki, które z kolei dostają się do łańcucha pokarmowego, oraz uwalniać toksyczne chemikalia do środowiska.
Naukowcy alarmują i wezwali do dalszych badań nad tym nowym i rosnącym zjawiskiem, podkreślając, że "Frankenrocks" wymagają specjalistycznego zarządzania i oczyszczania, aby skutecznie powstrzymać "poważny problem" zanieczyszczenia na obszarach przybrzeżnych Indonezji.
Naukowcy z grupy indonezyjskich i niemieckich badaczy ogłosili niedawno odkrycie nowych form zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi na plaży wyspy na Morzu Jawajskim w Indonezji, w tym plastiglomeratów, które to stopione plastiki zmieszane z naturalnymi i sztucznymi odpadami. Opisano to w artykule opublikowanym w czasopiśmie Scientific Reports. Główny autor badania, Dwi Amanda Utami - geolog z indonezyjskiej Narodowej Agencji Badań i Innowacji, zaznaczył, że te nowe rodzaje zanieczyszczenia mogą powodować skażenie chemiczne pobliskich siedlisk przybrzeżnych, takich jak rafy koralowe, łąki trawy morskiej i lasy namorzynowe.
Dwi podkreślił, że Indonezja jest drugim co do wielkości źródłem odpadów z tworzyw sztucznych na świecie, szczególnie tych, które przedostają się do oceanu ze źródeł lądowych. Zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi w tych ekosystemach stanowi istotne zagrożenie dla lokalnej bioróżnorodności i ekosystemów morskich.
Niedawno Dwi wyjaśnił, że spalanie śmieci na plaży jest powszechną praktyką w kraju, używaną z różnych powodów, takich jak utrzymanie ciepła lub szybkie pozbycie się odpadów rybackich i turystycznych, zwłaszcza tam, gdzie brakuje dostępu do spalarni. Ten proces prowadzi do stopienia plastikowych resztek, które łączą się z naturalnymi składnikami na plaży, takimi jak fragmenty koralowców, piasek lub suche liście, tworząc różne rodzaje hybryd "Frankenrock".
Wśród tych hybryd są plastiglomeraty, które łączą plastik, piasek plażowy, kamyki, koralowce i muszle; piroplasty, czyli plastikowe grudki zwietrzałe przez żywioły, przypominające kamyki na plaży; oraz rdza plastyczna, która jest warstwą plastiku pokrywającą skaliste powierzchnie przybrzeżne.
Dwi wyjaśnił, że plastikowe odpady przybrzeżne zazwyczaj rozpadają się z czasem na mniejsze fragmenty, a nawet mikroplastiki z powodu działania światła słonecznego, deszczu i fal. Jednak spalanie przyspiesza ten proces i prawdopodobnie uwalnia nowe zanieczyszczenia, które mogą być szkodliwe dla zdrowia, w tym potencjalnie rakotwórcze.
W tym kontekście Dwi wyraził zaniepokojenie, że fauna morska może spożywać te mikroplastiki, a następnie być zjadana przez ludzi, co stwarza ryzyko problemów zdrowotnych u ludzi. Jest to istotny problem, który wymaga natychmiastowych działań w celu ochrony ekosystemów morskich i zdrowia ludzkiego.
Lorenz Schwark, geochemik z Uniwersytetu Kilońskiego w Niemczech i współautor badania, wyraził w oświadczeniu potrzebę lepszego zrozumienia szkód w środowisku spowodowanych przez zanieczyszczenia organiczne związane z plastikiem, w tym związki fosforoorganiczne.
Dwi, Schwark i pozostali badacze zebrali 25 próbek plastikowych skał z plaż na wyspie Panjang po zachodniej stronie wyspy Jawa i dokładnie przeanalizowali je w laboratorium. Dwi podkreślił, że to była najbardziej solidna próba pobrania próbek plastiglomeratów do badań przeprowadzonych dotychczas. Poprzednie badania prowadzono na przykład na wyspie Aves w indyjskim archipelagu Andamanów, ale potrzebne są więcej próbek z różnych wysp, aby lepiej zrozumieć pełny zakres zanieczyszczenia mikroplastikami w oceanie.
Dwi podkreślił, że w poprzednich badaniach z całego świata nie pobrano tak dużej ilości próbek z jednego miejsca, a jej miejsce badawcze znajdowało się tylko w północnej części wyspy Panjang, a nie na całej wyspie. Dlatego stanowi to tylko niewielki fragment problemu. Dodała, że jest przekonana, że w innych miejscach również mogą istnieć tworzywa sztuczne, które uformowały się w sztuczne skały poprzez proces spalania. Ponieważ jednak ten temat badawczy jest nadal stosunkowo nowy, wiele jeszcze można odkryć i zgłębić w kontekście plastikowych zanieczyszczeń i ich wpływu na środowisko.
Odpady z tworzyw sztucznych stanowią poważne zagrożenie dla ekosystemów morskich, ponieważ zwierzęta morskie, takie jak wieloryby, żółwie i ryby, mylą pływające plastikowe odpady z pożywieniem, co prowadzi do ich połknięcia. Niestety, nie są w stanie strawić tego materiału, co skutkuje gromadzeniem się plastiku w ich organizmach przez całe życie. To prowadzi do śmierci zwierząt lub przemieszczenia plastikowych odpadów w górę łańcucha pokarmowego, co ostatecznie powraca do ludzi.
Według badania z 2020 roku, społeczności przybrzeżne w Indonezji, składającej się z około 17 000 wysp, nie posiadają odpowiedniego zarządzania odpadami z tworzyw sztucznych. Stwierdzono, że wykorzystanie plastiku coraz bardziej przewyższa wysiłki w dziedzinie ochrony środowiska. Większość odpadów w nadmorskich społecznościach nie trafia na wysypiska ani do zakładów recyklingu. Wręcz przeciwnie, średnio 2 tony metryczne odpadów z tworzyw sztucznych tygodniowo trafia do oceanu zaledwie z jednej wioski. Badania wskazują, że mieszkańcy spalają swoje odpady lub wyrzucają je bezpośrednio do morza lub na stosy, które następnie mogą zostać zmyte podczas ulewnych deszczy.
Indonezja produkuje rocznie około 6,8 miliona ton odpadów z tworzyw sztucznych, zgodnie z badaniem z 2017 roku przeprowadzonym przez Indonezyjskie Narodowe Partnerstwo na rzecz Działań z Tworzyw Sztucznych. Tylko 10% tych odpadów zostaje poddanych recyklingowi w 1300 centrach recyklingu na terenie kraju, podczas gdy prawie tyle samo, czyli około 620 000 ton metrycznych, trafia do oceanu. Ta sytuacja stanowi poważne wyzwanie dla Indonezji i wymaga natychmiastowego działania w celu skutecznego zarządzania odpadami z tworzyw sztucznych i ochrony morskiej fauny oraz środowiska morskiego.
„W porównaniu do zwykłych odpadów z tworzyw sztucznych, Plastiglomeraty posiadają wyjątkowe właściwości, które wymagają szczególnego zarządzania wybrzeżem” – podkreślił Dwi w oświadczeniu autorów badania. „Lepsze usuwanie i zarządzanie odpadami z obszarów miejskich na tropikalnych plażach mogłoby skutecznie zapobiec poważnemu problemowi”.
Indonezja planuje zredukować ilość odpadów z tworzyw sztucznych o 70% do 2025 roku. Sprzątanie plaż jest popularnym działaniem podejmowanym w tym kraju. Również samorządy lokalne podejmują kroki mające na celu ograniczenie używania tworzyw sztucznych jednorazowego użytku, w tym wprowadzają całkowite zakazy, a sektor prywatny inwestuje w zrównoważone alternatywy. Rząd kraju planuje również zwiększyć odpowiedzialność producentów za zarządzanie odpadami powstałymi w wyniku ich produktów.
Dwi podkreślił, że problem odpadów z tworzyw sztucznych jest ogromny i obejmuje zarówno górny, jak i dolny bieg rzeki. Przewiduje się, że w przyszłości pojawi się więcej nowych odkryć dotyczących zarówno makro, jak i mikro odpadów z tworzyw sztucznych. Jednak dobrą rzeczą jest to, że zarówno rząd, jak i społeczeństwo są teraz świadomi niebezpieczeństwa związanego z tworzywami sztucznymi i podejmują działania w celu ograniczenia używania tworzyw sztucznych jednorazowego użytku. To ważny krok w kierunku ochrony środowiska i morskich ekosystemów.